Dolichovespula adulterina
Dolichovespula adulterina is zwart met een geel streepjespatroon. De soort lijkt meestal sprekend op de Saksische wesp. En net als bij de Saksische wesp is de tekening op de
clypeus variabel. De beharing is eenkleurig: alle haren zijn blond. De mannetjes zijn alleen onder de microscoop te herkennen. Vrouwtjes halen een lengte van 14 tot 17mm, de mannetjes zijn met een lengte van 12 tot 15mm net iets kleiner.
Dolichovespula adulterina is een koekoekswesp. Dat wil zeggen dat ze geen eigen nest maakt, maar dat van een andere wesp "kraakt". Het grootbrengen van haar jongen laat ze dan over aan de werksters van de andere soort. Koekoekswespen kennen dan ook alleen maar vrouwtjes en mannetjes en hebben geen werksters. Dolichovespula adulterina kraakt het nest van een Saksische wesp. Ze wacht tot de nestbouw redelijk ver gevorderd is en het volk nagenoeg compleet is. Dan dringt ze het nest binnen en probeert de zittende koningin dood te steken. Uiteraard steekt die terug. Maar de koekoekswesp heeft een veel harder chitinepantser en kan vrij veel doorstaan. Daarom lukt de overval vaak wel en wordt de zittende koningin doodgestoken. Maar dat het ook dikwijls niet lukt blijkt uit het aantal dode koekoekswespen dat soms onder het nest van een Saksische wesp kan worden aangetroffen. Als ze de macht in het nest heeft overgenomen, doodt de koekoekswesp alle eieren en larven van de oorspronkelijke koningin. Dan legt ze haar eigen eieren in de raten. De eieren en later de larven worden keurig verzorgd door de werksters van de Saksische wesp. Zodra de mannetjes en vrouwtjes wesp zijn geworden is de lol eraf. Omdat er geen nieuwe werksters meer bijkomen en de oude langzaam doodgaan van ouderdom, zijn er geen verzorgsters meer en sterft het nest uit. Maar de nakomelingen van de kraakster zijn dan al vertrokken en spoedig zullen de vrouwtjes een plekje gaan zoeken om te overwinteren. In augustus zijn de mannetjes dood en eind augustus hebben de vrouwtjes hun overwinteringsplekje opgezocht. En de winterslaap duurt dan tot eind mei van het volgende jaar. Overigens, de steek van Dolichovespula adulterina is voor mensen niet erg pijnlijk.
Dolichovespula adulterina komt voor in grote delen van Europa en in noordelijk en centraal Azië, alsmede in Japan. Op de Britse Eilanden echter komt hij niet voor. In de Benelux een tamelijk gewone soort die voorkomt daar waar de Saksische wesp voorkomt: overal, maar met een voorkeur voor zandgrond. Deze soort wordt door leken maar zelden als zodanig gezien en meestal een Saksische wesp genoemd, terwijl hij toch alles behalve zeldzaam is.
