Het Roodgatje wordt in het Engels de "vroege zandbij" genoemd, omdat het dier erg vroeg in het voorjaar tevoorschijn komt. In 2002 hebben we de eerste al half maart gefotografeerd. Het is één van de meest voorkomende soorten, die ook veel in tuinen is te vinden. Omdat hij niet erg opvallend is gekleurd, wordt hij vaak over het hoofd gezien. Qua grootte een typische bij. De lengte varieert van 8 tot 11 mm. De bovenkant van het borststuk is roodbruin behaard en dat geldt ook voor het laatste stukje van het buikstuk (de staart). Het mannetje is kleiner dan het vrouwtje en de beharing is bij hem veel lichter van kleur, waardoor hij vaak lastig van andere mannetjeszandbijen is te onderscheiden. Het Roodgatje is een dier dat geen eisen stelt aan zijn biotoop en wel gezien wordt als cultuurvolger. Vrouwtjes nestelen vaak alleen, maar ook wel in kleine groepjes. De nestgangen worden gemaakt in of bij tuinen, sportvelden, bosranden, braakliggende terreinen, de duinen enz. Bovendien is er bijna geen bloem te vinden die niet door deze soort bevlogen wordt. De soort is bij ons meestal maar kort te zien, omdat er slechts één generatie per jaar vliegt. Afhankelijk van de temperatuur in het voorjaar zie je de eerste in maart of april en eind juni is meestal de laatste al weer verdwenen. En dat geldt dan voor de vrouwtjes. De mannetjes vliegen korter en zijn meestal alleen in april en mei te zien.



Het Roodgatje is in geheel Europa, inclusief de Benelux, een zeer algemene soort. Op de bovenste foto het mannetje, op alle andere foto's het vrouwtje.