Vroege Spanner (Biston strataria)
De Vroege Spanner is een forse, harige , vroeg in het jaar verschijnende spanner die veel weg heeft van een uiltje. Er zit een groot verschil tussen de seksen. De mannetjes hebben grote, brede vleugels met een gebandeerde tekening en zijn nog wel als spanners te herkennen, hoewel ze erg variable zijn, zowel qua kleur als qua tekening. De vrouwtjes hebben lange, puntige, vaak donkere en nauwelijks getekende vleugels en zijn veel moeilijker als spanner te herkennen. Op de bovenste foto is het linkerdier het mannetje en het rechter een vrouwtje. Ook op de onderste foto staat een vrouwtje. In beide gevallen gaat het om een dik vrouwtje, dat boordevol eitjes zit. Op alle andere foto's staan mannetjes. Bij het herkennen helpt de vroege vliegtijd en ook de omvang: de Vroege Spanner bereikt een spanwijdte van wel 51 tot 58 mm en maakt door zijn beharing een nog grotere indruk.
De eitjes van de Vroege Spanner komen in mei uit en de rups voedt zich tot eind juli. De rups is een typische spanner. De kleur is variable: roodachtig bruin, roodachtig grijs of groenachtig grijs, zoals bij veel spanners. Op de rug twee roodbruine bulten en op de onderzijde drie van dergelijke bulten. De sterk ingesneden kop is roodbruin. Ook hij lijkt gespannen staand sprekend op een takje. De rups is niet zo dik, maar wel lang: maximaal zo'n 56 mm! Eind juli of begin augustus kruipen de larven de grond in om daar te verpoppen. Het is dan ook de pop die overwintert. De rupsen zijn te vinden op veel bomen en struiken, maar zijn het meest verzot op eik, berk, iep en beuk. Wordt in de siertuin soms op rozen gezien.
De Vroege Spanner is een typische voorjaarsvlinder die in één generatie vliegt van half maart tot begin mei. Kan in een zachte winter al in februari gaan vliegen. De vlinder vliegt alleen 's nachts. De mannetjes komen graag op licht af, de vrouwtjes bijna nooit en worden zelden gezien. Deze spanner komt bijna alleen voor in de bosgebieden op de zandgronden: de duinen van het zuidelijk gedeelte van Noord-Holland, de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe, Twente en de Achterhoek. Buiten deze gebieden lokaal voorkomend in bijvoorbeeld Noord-Limburg en Zuid-Oost Brabant. Elders zeer zeldzaam of volledig ontbrekend. Ook elders in Europa een wijdverspreide, maar nogal lokale soort, die niet in het Hoge Noorden voorkomt.
De Vroege Spanner staat ook wel bekend onder de namen Vroege Vlinder en Vroege Meter.
