Hommelmot Aphomia sociella
Bij de hommelmot zien de mannetjes en vrouwtjes er verschillend uit. Het vrouwtje is iets groter, bruinig en heeft over de voorvleugels drie duidelijke banden, van elkaar gescheiden door scherpe, grofgetande zigzaglijnen. In de middelst band, die iets donkerder is dan de andere twee, zit een zwarte stip. De achtervleugel is vrijwel egaal lichtbruin. Het mannetje is meer contrastrijk gekleurd. Het voorste deel van de vleugels is bijna wit, daarna volgt een donkerder gedeelte. Naar de vleugeltoppen toe wordt de basiskleur iets lichter. De zigzagbanden zijn nog maar gedeeltelijk aanwezig en de vleugels zijn daardoor minder duidelijk in drie vlakken verdeeld. De ondervleugel is wittig bruin, bij de randen wat donkerder wordend. Het mannetje is met geen enkele andere soort te verwarren, bij het vrouwtje ligt dat wat lastiger. Spanwijdte 25 tot 33 mm voor het mannetje en 30 tot 38 mm voor het vrouwtje. Op alle foto's hiernaast, met uitzondering van de onderste, staat het mannetje.
De eitjes worden in de zomer gelegd, komen snel uit en de larven voederen zich tot in het voorjaar als ze gaan verpoppen. De rupsen leven in hommels- en wespennesten, zelden in bijenkorven. Kort na het uitkomen eten ze van het afval dat zich in het nest heeft opgehoopt. Als dat op is, beginnen ze aan de raat te eten. Ze zijn veelvraten die niet nalaten om ook de hommel- of wespenlarven op te eten. Om ongestoord door het nest te kunnen bewegen spinnen ze een soort tunnels, waardoor ze zich verplaatsen. Als een nest besmet raakt met de hommelmot, dan treedt deze altijd in zeer grote aantallen op. Het nest wordt uiteindelijk totaal verwoest. De larven zijn witgeel met wat vage vlekjes bovenop en kleine zwarte
spiracula. Ze zien er een beetje madeachtig uit. Ze worden maximaal zo'n 13 mm lang.
De hommelmot vliegt in juni, juli en augustus. Hij vliegt alleen 's nachts, en komt regelmatig op licht af. Dit in tegenstelling tot de meeste andere wasmotten die niet op licht afkomen. Rust overdag in lage vegetatie en soms op muren en boomstammen. Laat zich daarbij nauwelijks verstoren en is dan gemakkelijk te fotograferen.
De hommelmot behoort tot een kleine subfamilie (wasmotten, Galleriinae) van de lichtmotten. Een aantal soorten uit deze subfamilie eet graag was van bijen, hommels en wespen. Ze gaan dan wonen in het nest. De hommelmot komt veel vaker voor in hommel- en wespennesten, dan in bijenkorven. Daar treffen we dikwijls wel twee broertjes van hem aan: de wasmot en de kleine wasmot. Beide worden gevreesd door imkers, in het bijzonder de kleine wasmot.
